Επιβεβλημένο το ΓΕΣΥ

Άθως Κοιρανίδης, Μέλος Δ.Σ.

16 Φεβρουαρίου 2019

Η ευημερία ενός κράτους καθορίζεται από το βαθμό που οι δομές του προωθούν και προστατεύουν την παροχή ίσων ευκαιριών, τη δίκαιη κατανομή των οικονομικών πόρων και την προσβασιμότητα σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας και παιδείας στους πολίτες του.

Η υγεία αποτελεί αναντίλεκτα τον πλέον ζωτικό παράγοντα ευμερίας οποιουδήποτε ανθρώπου αφού χωρίς αυτήν τα άλλα αγαθά χάνουν την σημασία και αξία τους.  Η αναγνώριση αυτής της διαπίστωσης είναι βαθιά ριζωμένη στην Ελληνική γλώσσα όπου η ευχή «Εις υγείαν» ή «Στην υγειά σου» προσφωνείται σε κάθε γεύμα, κέρασμα ή κοινωνική συνάθροιση.

Η μεγάλη σημασία των εύκολα προσβάσιμων ποιοτικών υπηρεσιών υγείας είχε αναγνωριστεί από της ίδρυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας και για δεκαετίες τα δημόσια νοσηλευτήρια αποτελούσαν την ραχοκοκαλιά ενός αποτελεσματικού συστήματος υγείας.

Η δημιουργία των ιδιωτικών νοσηλευτηρίων και η ανάπτυξη των υπηρεσιών ιδιωτικής  ιατροφαρμακευτικής ασφάλισης επέφερε σημαντική αλλαγή στον χάρτη του τομέα υπηρεσιών υγείας.  Τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα που δημιουργήθηκαν στον τομέα προκάλεσαν την σταδιακή μετατώπιση μεγάλου όγκου ασθενών προς τους ιδιώτες γιατρούς και τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια (πολλές φορές με την οικονομική συνδρομή του κράτους) και την αποψίλωση και αποδόμηση των δημόσιων νοσηλευτηρίων.  Η έλλειψη πολιτικής βούλησης από το διεφθαρμένο κομματικό κατεστημένο, προφανώς για λόγους κομματικών και προσωπικών συμφερόντων, καθυστέρησε για δεκαετίες τον σχεδιασμό και την υλοποίηση ενός δίκαιου και αποτελεσματικού σχεδίου υγείας, το οποίο να διασφαλίζει σε όλους τους πολίτες αυτό που οφείλει να προσφέρει ένα ευημερούν σύγχρονο κράτος.

Μετά από δεκαετίες συζητήσεων και παλινδρομήσεων και κατόπιν έντονων υποδείξεων της Τρόικα και της Ευρωπαικής Ένωσης, η Βουλή των Αντιπροσώπων αποφάσισε ομόφωνα την υιοθέτηση μονο-ασφαλιστικού Γενικού Συστήματος Υγείας (ΓΕΣΥ).  Η απόφαση αυτή ανατάραξε τα λιμνάζοντα ύδατα και έθιξε τα συμφέροντα δύο μεγάλων ομάδων, ήτοι των ιδιωτικών νοσηλευτηρίων και μεγαλο-ιατρών και των ασφαλιστικών εταιρειών.  Οι δύο αυτές ομάδες οι οποίες για δεκαετίες επωφελούνταν από την αποδόμηση των δημόσιων νοσηλευτηρίων αντέδρασαν.   Την ευθύνη της αντίδρασης ανέλαβαν οι ιδιώτες ιατροί και τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια, προβάλλοντας διάφορα επιχειρήματα, με πρωτεύον αυτό της επιδείνωσης της ποιότητας των υπηρεσιών λόγω ελλειματικού προυπολογισμού.  Αμφισβητώντας τις αναλογιστικές μελέτες διεθνών οίκων και τα επίσημα στατιστικά και οικονομικά στοιχεία που απόρρεαν για πολλά χρόνια από τα δεδηλωμένα οικονομικά στοιχεία, προσπαθούν με κάθε τρόπο να εμποδίσουν την εφαρμογή του σχεδίου.  Είναι λυπηρό ότι άλλος ένας θεσμός, στουν οποίο οι πολίτες θα ήθελαν να επιδεικνύουν εμπιστοσύνη, έχει περιέλθει υπό έντονη αμφισβήτηση και δυσμένεια.

Όπως συμβαίνει σε κάθε μεγάλη αλλαγή, η μεταρρύθμιση του τομέα υγείας αναμένεται να αντιμετωπίσει προβλήματα.  Κανένα σχέδιο αυτού του μεγέθους, όσο καλά προετοιμασμένο και αν είναι, δεν θα είναι τέλειο.  Θα έχει ατέλειες οι οποίες στην πορεία θα αναδειχθούν και με καλή θέληση των εμπλεκομένων θα διορθωθούν.

Επειδή το κύριο επιχείρημα των ιδιωτών ιατρών και των ιδιωτικών νοσηλευτηρίων είναι ο ελλειματικός προυπολογισμός, αυτό μπορεί να αντιμετωπιστεί στην πορεία με διάφορους τρόπους.  Είτε με τροποποίηση του μοντέλου εισφορών (π.χ. αύξηση της οροφής των εισοδημάτων στα οποία θα επιβάλλεται εισφορά) είτε με τροποποίηση των χρεώσεων στους ασθενείς, είτε με παροχή κινήτρων στους ιατρούς και νοσηλευτήρια για μείωση των εξόδων, είτε με συνδυασμό των πιό πάνω.  Η συγκεντρωτική συλλογή και ανάλυση στοιχείων που θα επιτευχθεί με την εισαγωγή του ΓΕΣΥ θα επιτρέψει την ορθότερη αξιολόγηση και διαχείριση των εξόδων. Από τη στιγμή που τα έξοδα στον προυπολογισμό αφορούν αμοιβές ιατρών, αμοιβές νοσηλευτηρίων, φάρμακα και υλικά, εύκολα θα διαπιστωθεί σε ποιά κατηγορία δαπανών έγινε ελλειματική πρόβλεψη και αυτό θα επιτρέψει τη λήψη των απαραίτητων διορθωτικών μέτρων.

Η ουσία έγκειται στην αναγκαιότητα εφαρμογής του ΓΕΣΥ πάση θυσία.  Με καλή διάθεση των εμπλεκομένων θα διασφαλιστεί η προσδοκώμενη ποιότητα, θα αρθούν οι αγκυλώσεις του υφιστάμενου συστήματος υγείας και θα αποκατασταθεί η απαράδεκτη κοινωνική ανισότητα που υφίσταται εις βάρος των πτωχών και των πασχόντων.