Καταρρέει η ανταγωνιστικότητα της Κυπριακής οικονομίας

Πρόσφατα κυκλοφόρησε από το World Economic Forum η ετήσια Έκθεση Παγκόσμιας Ανταγωνιστικότητας (Global Competitiveness Report ή GCI) για το 2016-2017.  Πρόκειται για την πλέον καταξιωμένη παγκοσμίως αξιολόγηση της ευρωστίας και των προοπτικών των οικονομιών του πλανήτη καθώς και της μακροπρόθεσμης ευημερίας των πολιτών που δραστηριοποιούνται σε αυτές.

Η Έκθεση Παγκόσμιας Ανταγωνιστικότητας κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1979 και έκτοτε εξελίσσεται. Η φετινή έκθεση κάλυψε 138 οικονομίες που αντιπροσωπεύουν το 98% του παγκόσμιου ΑΕΠ.  Προσμέτρησε 114 παραμέτρους χωρισμένους στις ακόλουθες 12 ενότητες : οργανισμοί, υποδομή, μακροοικονομικό περιβάλλον, υγεία, εκπαίδευση, αποτελεσματικότητα αγοράς προϊόντων, αποτελεσματικότητα αγοράς ανθρώπινου δυναμικού, ανάπτυξη αγοράς χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, τεχνολογική ετοιμότητα, μέγεθος αγοράς, επιχειρηματική οξυδέρκεια και καινοτομία.  Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε φέτος στις μεγάλες προκλήσεις που αναφύονται ενόψει της 4ης βιομηχανικής επανάστασης που εκκολάπτεται στον πλανήτη με γοργούς ρυθμούς.

Η σημασία της Έκθεσης Παγκόσμιας Ανταγωνιστικότητας είναι παραδοσιακά πολύ μεγάλη.  Παρακολουθείται από όλα τα διεθνή κρατικά και ιδιωτικά κέντρα αποφάσεων και καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τις στρατηγικές τους έναντι των διαφόρων χωρών.

Την περίοδο που διανύουμε η σημασία της Έκθεσης είναι ακόμη μεγαλύτερη αφού η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται σε μια δύσκολη καμπή.  Από τη μια, οι χαμηλοί ρυθμοί ανάπτυξης της τελευταίας πενταετίας, η διογκούμενη εισοδηματική ανισότητα σε πολλές χώρες του κόσμου, η πληθυσμιακή γήρανση των αναπτυγμένων χωρών και η αμφισβήτηση των πλεονεκτημάτων της παγκοσμιοποίησης, προκαλούν έντονο σκεπτικισμό για το μέλλον και καλλιεργούν την εσωστρέφεια, τον εθνικισμό και την ξενοφοβία.  Από την άλλη, η ανατολή της 4ης Βιομηχανικής επανάστασης δημιουργεί τεράστιες προκλήσεις και γεννά μεγάλες προσδοκίες σε όσους μπορούν να συμμετάσχουν σε αυτή μέσω καινοτόμων ιδεών και πρωτοποριακών λύσεων.

Στην φετινή αξιολόγηση, η Κύπρος κατέρρευσε στη θέση 83 από τη θέση 65 τον προηγούμενο χρόνο.  Αυτή ήταν η έκτη συνεχόμενη χρονιά που η Κύπρος διολισθαίνει στην παγκόσμια κατάταξη ανταγωνιστικότητας.  Το 2010-2011 βρισκόταν στην θέση 40 και χρόνο με το χρόνο υποχώρησε στη σημερινή αποκαρδιωτική θέση.  Η συνεχιζόμενη με αυξητικές τάσεις διολίσθηση της ανταγωνιστικότητας της Κυπριακής οικονομίας είναι άκρως ανησυχητική.  Καταδεικνύει την αποτυχία της παρούσας κυβέρνησης να εκμεταλλευτεί το Μακροοικονομικό Πρόγραμμα Προσαρμογής για να επιλύσει τα χρόνια διαρθρωτικά προβλήματα της κυπριακής οικονομίας και να την μετατρέψει σε μία σύγχρονη προηγμένη οικονομία. Η ανικανότητα των κυβερνόντων, η διαφθορά και το πολιτικό κόστος δεν επέτρεψαν τις επιβαλλόμενες μεταρρυθμίσεις, ιδιαίτερα στο δημόσιο τομέα που συνεχίζει να αποτελεί τη γάγγραινα του τόπου.  Η υγεία, η παιδεία και η τοπική αυτοδιοίκηση μπήκαν στον αναπνευστήρα, οι ημι-κρατικοί οργανισμοί παραπαίουν και το τραπεζικό σύστημα αγωνίζεται να συνέλθει από το σοκ των αποφάσεων του Μαρτίου 2013.

Η κατάρρευση της Κυπριακής οικονομίας στην παγκόσμια κατάταξη της φετινής Έκθεσης Παγκόσμιας Ανταγωνιστικότητας του World Economic Forum έρχεται να επιβεβαιώσει τον εξευτελισμό της Κύπρου στην προτελευταία θέση της πρόσφατης παγκόσμιας κατάταξης του δείκτη SEDA (Sustainable Economic Development Assessment) του Boston Consulting Group ο οποίος προσμετρά τη δυνατότητα των κρατών να χρησιμοποιούν την οικονομική ανάπτυξη και ευρωστία τους προς όφελος της ευημερίας των πολιτών τους.

Το μέγεθος του προβλήματος είναι τεράστιο.  Γίνεται δε ακόμη μεγαλύτερο από τον στρουθοκαμηλισμό του διεφθαρμένου πολιτικού κατεστημένου.  Τα αποτελέσματα των αξιόπιστων διεθνών αυτών αξιολογήσεων αντί να αναλύονται εις βάθος και να προβάλλονται προς προβληματισμό και λήψη διορθωτικών μέτρων, συγκαλύπτονται από τους κυβερνώντες, τους πολιτικούς και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και αντ’ αυτών προσφέρονται στο λαό για κατανάλωση λόγια του αέρα, παραπλανητικά στοιχεία, διθυραμβικές δηλώσεις και κάλπικες υποσχέσεις.   Η εικόνα θυμίζει ασθενή που πάσχει με ανίατη ασθένεια αλλά οι συγγενείς του χαίρουν από το γεγονός ότι έχει ανακτήσει μέρος του χαμένου του βάρους.

Η παρατηρούμενη πλασματική ανάπτυξη για την οποία κομπάζουν οι κυβερνώντες δεν είναι αειφόρα, καθότι κτίζεται σε διαβρωμένα θεμέλια. Πέραν τούτου, δεν βιώνεται από τη συντριπτική πλειοψηφία του λαού η οποία δεν βλέπει ουσιαστική βελτίωση στην ποιότητα ζωής της.  Αυτό που ενδιαφέρει τους πολίτες είναι η ποιότητα ζωής τους : το προσωπικό διαθέσιμο εισόδημα, η παιδεία, η υγεία, η ασφάλεια, η απασχόληση, το περιβάλλον.  Οι πολίτες βιώνουν την διολίσθηση σε όλα αυτά, αισθάνονται την εξαθλίωση και δεν αντιλαμβάνονται τα κούφια λόγια των πολιτικών και των τεχνοκρατών περί ανάπτυξης.

Η πατρίδα μας χρειάζεται επειγόντως όραμα και στρατηγικό σχέδιο για μεταμόρφωση του αναχρονιστικού οικονομικού μοντέλου σε σύγχρονο στα πλαίσια των νέων παγκόσμιων δεδομένων.  Η προσεκτική μελέτη των Εκθέσεων Παγκόσμιας Ανταγωνιστικότητας και η εις βάθος ανάλυση των χωρών που διαχρονικά ηγούνται του πίνακα παγκόσμιας κατάταξης όπως της Ελβετίας και της Σιγκαπούρης αποτελεί εξαίρετο εργαλείο για αυτό το σκοπό.